ಗೋವಿಂದರಾಜು ಪಟೇಲ್ ಅವರು ಬರೆದ ಲೇಖನ “ಯಗಾದಿಯ ವರ್ಷತೊಡಕಿಗೇ ಬಾಡೇ,…ಗಾಡು”

 

ಹಿಂದೂ ಪಂಚಾಂಗದಂತೆ ಹೊಸ ಸಂವತ್ಸರದ ಮೊದಲ ದಿನ “ಯುಗಾದಿ ಹಬ್ಬ”. ಯುಗಾದಿ ಹಬ್ಬದಂದು ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲುಗಳ ದ್ವಾರಗಳನ್ನು ಮಾವು ಬೇವುಗಳ ತಳಿರು ತೋರಣಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿ, ಅಭ್ಯಂಜನ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ, ಹೊಸ ಉಡುಗೆಯನ್ನು ತೊಟ್ಟು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕುಲದೇವರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಯ ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕಷ್ಟ ಸುಖಗಳ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಬೇವು ಬೆಲ್ಲದ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಸುಖ ದುಃಖಗಳನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವಂತೆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ! ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೋಳಿಗೆ ತುಪ್ಪದ ಜೊತೆಗೆ ಕೋಸಂಬರಿ , ತರಕಾರಿ ಪಲ್ಯದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಊಟದೊಂದಿಗೆ ಸಂಭ್ರಮ ಸಡಗರದಿಂದ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಹಬ್ಬ ಯುಗಾದಿ. ಯುಗಾದಿಗಿಂತಲೂ ಮಾರನೇ ದಿನದ ವರ್ಷ ತೊಡಕು ಮಾಂಸಾಹಾರಿಗಳ ಪಾಲಿಗೆ ಬಾಡೂಟದ ದೊಡ್ಡ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ.

ಯುಗಾದಿ ಹಬ್ಬದ ಮಾರನೆಯ ದಿನದ “ವರ್ಷ ತೊಡಕು ” ಹಬ್ಬ, ಬಹುಜನರು ಬಹು ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಅನಾದಿಕಾಲದಿಂದ ಆಚರಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ವರ್ಷ ತೊಡಕು, ಹೊಸ್ತಡಕು, ಹೊಸ್ದುಡುಕು ಹೀಗೆಲ್ಲ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ತೊಡಕು ಪದಕ್ಕೆ ಅಡಚಣೆ, ಅಡೆತಡೆ, ನಿಷೇಧ,ಕಠಿಣ ಹಿಗೇ ನಾನರ್ಥಗಳಿವೆಯಾದರೂ ಇಲ್ಲಿವರೆಗೂ ವರ್ಷತೊಡಕಿನ ಆಚರಣೆಗೂ ತೊಡಕು ಪದಕ್ಕೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಸಂಭಂಧ ಕಲ್ಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಹೊಸ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗು, ವರ್ಷದ ಮೊದಲ ಬಾಡೂಟದಲ್ಲಿ ತೊಡಗು ಅಂದರೆ ಅಡಗು ಅರ್ಥಾತ್ ಮಾಂಸ ಎಂಬ ಅರ್ಥವಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರಾದರೂ ವರ್ಷ ತೊಡಕು ಅರ್ಥವನ್ನು ಅವರವರ ಭಾವಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಆರ್ಥೈಸಿಕೊಂಡು ಬರಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ವರ್ಷಾರಂಭಕ್ಕಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತಗೊಳ್ಳದ ವರ್ಷತೊಡಕು, ದೀಪಾವಳಿ, ದಸರಾ, ಕೆಲವು ಕಡೆ ಮಾರ್ಲಮಿ ಹೀಗೆ ಮುಂತಾದ ಹಬ್ಬಗಳ ಮಾರನೇ ದಿನ ಮಾಂಸದೂಟಗಳು ಪರಂಪರಾಗತವಾಗಿ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದು ಅವುಗಳಿಗೆ ವರ್ಷ ತೊಡಕು ಎಂದೇ ಕರೆಯುವುದರಿಂದ, ವರ್ಷ ತೊಡಕು ಒಂದೇ ದಿನಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲವಾದರೂ ಯುಗಾದಿ ಮಾರನೇ ದಿನದ ವರ್ಷ ತೊಡಕು ಎಲ್ಲ ತೊಡಕುಗಳಿಗಿಂತ ಮಹಾ ತೊಡಕು ಅರ್ಥಾತ್ ಬಾಡೂಟದ ಹಬ್ಬವಾಗಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ಬಹುಜನರು ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ “ವರ್ಷ ತೊಡಕು” ಹಬ್ಬ, ಶ್ರಮಜೀವಿಗಳು ಅನಾದಿಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿ, ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಮಾಂಸಾದಡುಗೆ ಮಾಡಿ ತಿಂದುಂಡು, ಎಲ್ಲಾರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕಲೆತು ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಹಲವಾರು ಮನರಂಜನೆಯಾಟವಾಡಿ ಖುಷಿಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಪರಿಪಾಟ ಕಾಲಾನುಕಾಲಕ್ಕೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಕಂಡಿದೆ.

 

ವರ್ಷತೊಡಕು ಆಚರಣೆ ಎಂಬುದು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡಬಹುದು. ಹಳೆ ಮೈಸೂರು ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಂತೂ ವರ್ಷ ತೊಡಕಿನ ಕಾರುಬಾರು! ಜೋರೇ ಜೋರು. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷದ ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ಈ ವರ್ಷದ ಹಬ್ಬ ಮುಗಿದ ದಿನದಿಂದಲೇ ಯೋಜನೆಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ! ಎಂದರೇ ನಾವೇ ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ವರ್ಷತೊಡಕಿಗಿರುವ ಅಗಾಧತೆಯನ್ನು! ಹಬ್ಬ ಮುಗಿತು ಎಂದು ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನರು ಮರೆತು ಸುಮ್ಮನಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಬಾಡೂಟದ ಹಬ್ಬವಾದ ಒಂದೆರಡು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸಮಯಾವಕಾಶವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರದೇ ಒಂದೊಂದು ಗುಂಪುಗಳು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿ ಮುಂದಿನವರ್ಷ ತೊಡಕಿಗೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗುಂಪಿನ ಪ್ರತಿ ಸದಸ್ಯರು ಇಂತಿಷ್ಟು ಹಣ ಹೂಡಿ (ಮಟನ್ ಚೀಟಿ) ಮರಿ (ಆಡು ಅಥವಾ ಕುರಿ ಮರಿಗಳು) ತರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಮರಿ ತರಲು ಅನುಭವಿಯೊಬ್ಬನನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆತ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲ ವಾರದ ಸಂತೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ತನ್ನ ಚಾಣಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಕಣ್ಣಳತೆಯಲ್ಲೇ ಮರಿಯ ತೂಕವನ್ನು ಅಂದಾಜಿಸಿ ನಿಖರ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮುಗಿಸಿಕೊಂಡು ಮರಿಗಳನ್ನು ತರುತ್ತಾನೆ. ಮರಿಗಳನ್ನು ತಂದ ನಂತರ ಅವುಗಳನ್ನು ದಷ್ಟಪುಷ್ಟವಾಗಿ ಸಾಕಿ ಸಲಹಬಹುದಾದ ಸೂಕ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮರಿಗಳನ್ನು ಮೇಯಿಸಲು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಹಬ್ಬದಂದು ಒಂದು ಗುಡ್ಡೆ ಮಾಂಸವನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ವಿಧಾನವು ಇದೆ. ಅದೇನೆಂದರೆ ಗುಂಪಿನ ಪ್ರತಿ ಸದಸ್ಯರು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಇಂತಿಷ್ಟು ಹಣ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ಹೂಡಿಕೆ ಹಣವನ್ನು ಬಡ್ಡಿಗೆ ಸಾಲವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹಣವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಆ ಹಣಕ್ಕೆ ಮರಿ ತಂದು ಪಾಲು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮರಿಗಳನ್ನು ತರುವುದು ಮತ್ತು ಮರಿಗಳನ್ನು ಸಾಕುವುದು ಒಂದು ಭಾಗವಾದರೆ,ಮರಿ ಕೂಯ್ದು ಪಾಲು ಅಥವಾ ಗುಡ್ಡೆ ಹಾಕುವುದಕ್ಕೂ ಕೂಡ ನೈಪುಣ್ಯತೆ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಗುಡ್ಡೆ ಬಾಡು ಎಂದರೆ, ಮೇಕೆ ಅಥವಾ ಕುರಿಯ ತಲೆ,ಕಾಲು, ಕಳ್ಳು, ದೊಮ್ಮೆ (ಶ್ವಾಸಕೋಶದ) ಲಿವರ್ (ಈಲಿ) ಚರ್ಬಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಭಾಗಗಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ಗುಡ್ಡೆಗಳಿಗೂ ಸರಿಯಾಗಿ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೂ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ತೂಕ ಮತ್ತು ಮಾಂಸದ ತುಂಡುಗಳ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗುಡ್ಡೆ ಬಾಡು ಮಾದರಿ ಈಗ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಂಡು ಜನರು ಗುಡ್ಡೆ ಬಾಡಿಗೆ ಮುಗಿಬಿಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗುಡ್ಡೆ ಬಾಡಿನಲ್ಲಿ ಸರ್ವಾಂಗಗಳು! ಸಲ್ಲುವುದರಿಂದ ಸಾಂಬಾರ್ ರುಚಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ರುಚಿ ಕಂಡುಕೊಂಡ ಜನರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಗುಡ್ಡೆ ಬಾಡು ಇಷ್ಟವಾಗದ ಜನರು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಮಾಂಸದಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ತಮಗಿಷ್ಟವಾದ ಮಾಂಸ ತಂದು ವರ್ಷತೊಡಕು ಆಚರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

 

ವರ್ಷತೊಡಕಿಗೆ ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆಯೇ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮಾಂಸದಂಗಡಿಗಳು ನಾಟಿ ಮರಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಸೃಷ್ಟಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಈ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಮಾಂಸದ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಅದೇ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೊಂಡ ಬೆಲೆಯೇ ನಿಗದಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಯುಗಾದಿಯು ಮುಗಿದ ರಾತ್ರಿಯೇ ಗುಡ್ಡೆ ಬಾಡಿನ ಅಥವಾ ಮಾಂಸದಂಗಡಿಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಗರಿಗೆದುರತ್ತವೆ. ಮಾಂಸ ಪ್ರಿಯರು ಬೆಳಗಿನಜಾವ ಮೂರುಗಂಟೆಗೆ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿ ಮಾಂಸದಂಗಡಿಗಳತ್ತ ಸಾಗುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇತ್ತ ಮಾಂಸದಂಗಡಿಗಳು ಜನಜಂಗುಳಿಯ ಒತ್ತಡದಿಂದ ತಪ್ಪಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಟೋಕನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಈಗಾಗಲೇ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿರುವ ಮಾಂಸದಂಗಡಿಗಳ ಮುಂದೆಯಂತೂ ಬೆಳಗಿನ ಜಾವದಿಂದ ಬಿಸಿಲ ಜಳಕ್ಕೂ ಜಗ್ಗದೆ ಸರತಿ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ನಿಂತಿರುವ ನೋಟ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರತ್ತದೆ. ಕೆಲವರು ತಮ್ಮಗಳ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಹಲಾಲು ಜಟ್ಕಾ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು ಅತ್ತ ಕಡೆ ಗಮನವರಿಸದ ಜನರು ಒಳ್ಳೆ ಮಾಂಸ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಬೆಲೆಗಷ್ಟೇ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನೂ ಆರೊಗ್ಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೋ, ಹಣದ ಲೆಕ್ಕಚಾರದಿಂದಲೋ ಅಥವಾ ಅವರಿಗೆ ರುಚಿಸದ ಕಾರಣ ಅವರವರ ರುಚಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ, ಕೋಳಿ ,ಮೀನು, ಹಂದಿ ಮಾಂಸಗಳಿಗೆ ಮೊರೆ ಹೊಗುತ್ತಾರೆ.

ಮಾಂಸದಡುಗೆಯಂದರೆ ಅದರಲ್ಲೂ ವರ್ಷತೊಡಕಿನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕಾರು ವಿಧಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವರು ಇಂದಿನ ದಿನವೇ ಬೆಳಗಿನ ತಿಂಡಿಗೆ ಇಡ್ಲಿ ಕಾಲು ಸೂಪಿಗೆ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದರೆ, ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು ಬೋಟಿ ಗೊಜ್ಜು ಮತ್ತು ರೊಟ್ಟಿ ಅಥವಾ ಚಪಾತಿಗೆ ಅಣಿಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತು ಕೆಲವರು ಚಿಕನ್ ಬಿರಿಯಾನಿ ಪ್ಲಾನ್ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನೂ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಊಟವಂತೂ ಬಿಸಿ ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆ, ಚಾಪ್ಸ್, ಕೈಮಾಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೊತ್ತು ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಆದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಉರ್ಬಾಡು,ಚಿಕನ್ ಕಬಾಬ್,ಪಿಶ್ ಕಬಾಬ್ ತಂದೂರಿ ಕಬಾಬ್, ಅನುಕೂಲವಿರುವವರು ಬಾಬಿಕ್ಯೂನಂತಹ ಹೊಸ ಮಾದರಿಯ ಅಡುಗೆ ವಿಧಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿ ಸಂಭ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಡಿ ದಿನ ಮಾಂಸದೂಟದ ರಸಾನುಭವವನ್ನೂ ಸ್ವಾದಿಸುತ್ತಾ ವರ್ಷತೊಡಕನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಅಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಅನೇಕ ಅಟೋಟಗಳಲ್ಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂಟಿ- ಜೋಡಿ ಕಾಸಿನಾಟವು ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ತುಂಗದಲಿತ್ತಾದರೂ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಂದರ್-ಬಾಯರ್ ಆಟ, ಇಸ್ವೀಟ್ ನಂತಹ ಜೂಜಾಟಗಳು ಪೋಲಿಸರ ಕಣ್ತಪ್ಪಿಸಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ ಹೊರತು ಮುಕ್ತ ಅವಕಾಶವಂತೂ ಇಲ್ಲ. ಅವುಗಳ ಬದಲಾಗಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆಯೂ ಇರುವುದರಿಂದ ಚೌಕಬರ, ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್, ಕ್ಯಾರಾಂಬೋರ್ಡ್ ಆಟಗಳು ಕಲೆತು ಆಡುವ ಆಟಗಳಾದರೆ, ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ಗೇಮ್ಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಚಾಲ್ತಿ ಇವೆ. ಈಗೇ ವರ್ಷತೊಡಕು ಮಾಂಸದೂಟದ ಸಡಗರದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಮನರಂಜನೆಯಾ ಆಟಗಳೂ ಸೇರಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಂಪನ್ನವಾಗುತ್ತದೆ.